Op zoek naar vrouwelijkheid en de Male gaze borduurt Sylvie Franquet en kleed stenen aan
Willemien de Villiers maakt huiselijk geweld zichtbaar met vintage textiel
De Zuid-Afrikaanse kunstenares en schrijfster Willemien de Villiers (1957) brengt sociale problemen onder de aandacht, zoals genderidentiteit, de patriarchale samenleving en huiselijk geweld. Dit laatste thema is geworteld in persoonlijke ervaringen, en via de kunst biedt ze solidariteit en steun aan de andere slachtoffers van huiselijk geweld.
Tekst: Marta Kargól
Vintage textiel
De kunstenares gebruikt uitsluitend oud, beschadigd en bevlekt huishoudelijk textiel. “Als het stuk dat ik wil gebruiken al geborduurd is, draai ik het om en begin ik aan de andere kant. Ik houd van de textuur en metaforische kwaliteit van het ‘achtergrondverhaal’ maar het is ook een soort eerbetoon aan de persoon die het originele borduurmotief heeft gemaakt.” De Villiers verzamelt bij voorkeur vintage textiel, vaak gevonden in plaatselijke liefdadigheidswinkels.
Willemien de Villiers met haar werk 'Shallow grave'
“Ik geloof dat het proces van creëren diep genezend is.”
Perfecte imperfectie
De kunstwerken van De Villiers zijn perfect in hun imperfectie. Dit kenmerk is essentieel voor haar boodschap over de “volmaakte vrouw”. Het is een tegengif voor het idee van de “huisgodin” waar zoveel meisjes helaas nog mee opgroeien. “Het is prima om geen dame te zijn, het is ook niet erg om een vieze of rommelige vrouw te zijn. Daarom vind ik het leuk om huisvlekken in mijn werk te gebruiken - om ze te omarmen in plaats van ze weg te vegen. Ik geniet vooral van het toevoegen van vlekken aan de vintage restjes, met behulp van huishoudelijke levensmiddelen, bijvoorbeeld wijn, kurkuma, koffie en thee.”
Willemien de Villiers met haar werk 'Women's Work'
Genezen en troosten
Het maken van repetitieve en eenvoudige rijgsteken beschouwt De Villiers als een meditatie: “Ik geloof dat het proces van creëren, over het hele spectrum van alle kunstvormen, diep genezend is. Het is altijd een proces van zelfontdekking en, onvermijdelijk, genezing.” De Villiers hoopt dat haar kunst ook andere slachtoffers van huiselijk geweld kan troosten: “Ik zou graag willen geloven dat wanneer overlevenden van mishandeling naar mijn werk kijken en mijn boodschap van solidariteit en steun opnemen, dat ze zich gehoord en emotioneel gesteund voelen. Ik ben blij als mijn kunstwerken een gevoel van een rustige, gecentreerde stroom van energie overbrengen.”
Willemien de Villiers met haar werk 'Domestic'
Subtiele kracht
De kunstwerken van Willemien de Villiers zijn subtiel en verfijnd, maar spreken over de vrouwelijke kracht. “Het is een kracht die vrouwen hebben om open en kwetsbaar te zijn. Om mijn (soms brutale) boodschap voor de kijker verteerbaar te maken, is het belangrijk dat het werk van een afstand onschuldig, zachtmoedig en mild lijkt. Het raakt wanneer er van dichtbij naar gekeken wordt.” De patriarchale verhoudingen in Zuid-Afrika blijven helaas onveranderd en zorgen voor een hoog percentage van geweld tegen vrouwen en kinderen. De Villiers: “Ik hoop dat mijn werk vertelt over sterke vrouwen, die het patriarchaat uitdagen en hun waarheid spreken.”
Dit vind je vast ook leuk
Visual Poetry van Cherilyn Martin
Erin E. Castellan verstaat de kunst van het combineren met een minimale voetafdruk
Rima Day borduurt boeken over de liefde