De organische weefsels van Joanne Soroka

De website van de Canadese – in Engeland wonende – Joanne Soroka (1949) opent met de slogan: ‘welkom in de sensuele wereld van het wandtapijt’. Het blijkt te kloppen. We zien fascinerend werk van een kunstenaar die heel gevoelig is in haar materiaalkeuze en kleurgebruik en in toenemende mate op vorm weeft. Dat betekent dat haar weefsels niet de gebruikelijke rechthoekige/vierkante scherpe vorm hebben, maar organisch zijn.

Tekst: Dorothé Swinkels

Al sinds 1976 is gobelinweven haar primaire medium, aangevuld met andere textieltechnieken; ze borduurt bijvoorbeeld plaatselijk op haar weefsels. Joanne houdt van de manier waarop je begint met slappe kettingdraden en daarop een weefsel opbouwt, van het ritme van het maakproces, de eenvoud van het medium, de verschillende texturen en innovatieve oppervlakken en de combinatiemogelijkheden van de diverse weefgarens.

Joanne Soroka, The Moon and Sixpence, 114 x 125 cm, gobelinweven, tuften, toegevoegde gevlochten draden.

"Mijn collega stelde voor om de papiercollages te gebruiken als model"

Herhalende patronen

Een deel van haar werk is gebaseerd op collages van gescheurd papier die ze nauwkeurig uitweeft. Daarnaast heeft ze een preoccupatie met zich bijna herhalende patronen die verwijzen naar de natuur, zoals rimpelingen op water. En weer ander werk is gerelateerd aan haar multiculturele achtergrond met Japanse, Schotse, Litouwse en Oekraïense, Joodse grootouders. Joanne hierover: ‘Ik verwerk mijn onderzoek naar hun levens om een persoonlijke iconografie te creëren.’

Joanne Soroka, 'For Irena Sendler'. Van 121 cm tot 129 cm x 186 cm, Gobelinweefsel met borduurwerk.

Goede voorbereiding

Joanne vertelt: ‘De grootste beslissingen neem ik voordat ik ga weven: de keuze voor het meest geschikte ontwerp. Al wevend volgen kleinere beslisssingen. Als voorbereiding maak ik ontwerpen door te tekenen, te schilderen met aquarelverf of gescheurde collages te maken. Zo probeer ik verschillende ideeën uit. Daarna weef ik een monster om kleuren, combinaties, materialen en texturen uit te proberen. Het weven van een werk duurt namelijk zo lang dat het vervelend zou zijn halverwege tot de ontdekking te komen dat ik een fout heb gemaakt waardoor ik veel van het werk zou moeten uithalen.'

Joanne Soroka, 'Golden Section', 143 x 152 cm, gelaagd gobelinweefsel.

Weven op vorm

Het idee om op vorm te gaan weven is via een omweg ontstaan. Joanne vertelt: ‘Ik heb gelaagde papieren collages gemaakt van gescheurd, vezelig Japans papier met waterverf, die op zichzelf staande objecten waren. Toen ik eens vast zat vroeg ik collega en mentor Maureen Hodge om advies. Ze stelde voor dat ik de collages zou gebruiken als model voor wandtapijten. Vreemd dat ik daar zelf niet aan gedacht heb, dacht ik. Het bleek een gouden advies. Ik weef eigenlijk alleen nog maar op vorm, vaak in lagen.'