Bhakti Ziek: leven om te weven

Medio juni startte de Textiel Biënnale Rijswijk 2019. Frank van der Ploeg, die de catalogus heeft verzorgd, heeft voor TxP (Textiel Plus) vijf teksten over de deelnemende kunstenaars bewerkt. Deze week is het de beurt aan de Amerikaanse textielkunstenaar Bhakti Ziek (1946, New York).

Tekst: Frank van der Ploeg

Hoewel de mens het klimaat lijkt te beïnvloeden, blijft het ‘gewoon’ dag en nacht worden, beleven we tweemaal per jaar een zonnewende en daar precies tussenin een equinox: het moment waarop de zon loodrecht boven de evenaar staat. Het repetitieve karakter van de wisseling van de seizoenen verhoudt zich tot het weefproces zelf, waar klimaatverschuivingen zich laten vergelijken met artistieke vrijheid. De Amerikaanse kunstenaar Bhakti Ziek meandert met vaste hand.

Bahkti Ziek bij haar werk "Sisyphus".

"Gaandeweg verschuift ze van handwerk naar kunst"

De kracht van de herhaling

Waar droge en natte periodes talrijker en extremer worden, verandert er niets aan het lengen en korten der dagen. Panta rhei: alles stroomt en dat zowel met de regelmaat van de klok als behoorlijk onverwacht. In de Griekse mythologie was Sisyphos, stichter van Korinthe, de goden bij herhaling te slim af. Na zijn laatste succesvolle poging aan de dood te ontsnappen, wachtte hem een eeuwigdurende nutteloze taak: een rotsblok dat steeds terugvalt, keer op keer een berg opduwen. Zouden de goden hem hebben laten weven, dan zou het werk sardonisch spontaan uitgehaald raken…

Bhakti Ziek, "Sisyphus", detail.

Commune

Zo’n vijftig jaar geleden denkt de Amerikaanse kunstenaar Bhakti Ziek erover in een commune te gaan leven. Weven zal haar bijdrage worden aan de gemeenschap. Ze reist af naar Guatemala en leert daar weven met het heupweefgetouw. Terug in de westerse wereld blijkt én niemand in haar vriendenkring te porren voor leven in een commune, noch iemand echt geïnteresseerd te zijn in deze wijze van weven. Zelf kan ze weven als levensvervulling niet meer loslaten en ze onderzoekt de westerse weefwijzen. Met alle ervaringen die ze opdoet, verschuift haar insteek van handwerk naar kunst.

Kernelementen

In haar monnikenwerk Sisyphus (2015) verwijst Ziek naar de kernelementen die de wereld in beweging houden, de dagen, weken, maanden en jaren. Maar ook naar begrippenparen als "herhaling, overgang, verandering", "individueel/universeel", "ver/dichtbij". Sisyphus is in samenhang en per afzonderlijk paneel te genieten.

Bhakti Ziek, "Sisyphus", een van de panelen.

Het kleurverloop van het zevenluik – van koel blauw (Mosaic en Quatrefoil) via winters wit (Snow Tree) naar vibrerend oranje (Plato’s Cave) naar de zomerse zonnewende (Solstice) – is rijkgeschakeerd.

Weefgemeenschap

Bhakti Ziek heeft haar commune gevonden. Niet in de zin van samenwonen en taken verdelen, maar wel als gemeenschap, de "weefgemeenschap". Hierin heeft ze een vooraanstaande rol als onderwijzer en rolmodel.

Hoofdbeeld: Bhakti Ziek, Sisyphus, detail.

> Naar de website van Bhakti Ziek

Artikelen over weven

Overzicht textielkunstenaars

Actuele exposities